WARSZAWSKIE NUROGĘSI W OKRESIE EPIDEMII 2020. Od Łazienek Królewskich przez Kanał Piaseczyński do Wisły …

Tracze nurogęsi to kaczki (rodzina: KACZKOWATE).

1 para.jpgW okresie godowym samiec jest atrakcyjny
- biało-zielono-czarny.
Samica ma rudy
łepek z czubem,
który stroszy
kiedy jest zdenerwowana lub zła.
Trzymają się razem tylko do momentu
wyklucia kaczątek. Potem samica sama
opiekuje się potomstwem.  
5-10 samic nurogęsi gniazduje
w Łazienkach, w dziuplach drzew.

 2 wLazienkach HZ-2.JPG  

W połowie kwietnia i w maju  kaczątka lęgną się i wyskakują na trawę. Łazienkowskie samice, kierowane instynktem, wiodą kaczątka aż do Wisły. Tam znajdą ryby, podstawowy pokarm nurogęsi.   

Droga do Wisły dla maluchów, które przecież nie latają, jest długa i skrajnie niebezpieczna. W linii prostej to byłoby ok. kilometra. Jednak jest to przynajmniej 2 razy tyle! Kaczątka z nurogęsią płyną wodami Łazienek, a potem mają do pokonania dwa baseny Kanału Piaseczyńskiego. Pieszo przebywają odcinki trawiaste, ścieżki i chodniki, ul. Myśliwiecką i Czerniakowską z ruchem ulicznym, ludźmi i rowerzystami. Dalej znowu tereny zakrzaczone i trawiaste, basen portu Czerniakowskiego, śluza i … upragniona Wisła! 

3 Kanal Piaseczynski_HZ.JPGWrony po drodze atakują i porywają kaczątka. Przecięcia w murkach wzdłuż ulicy Myśliwieckiej ułatwiają małym szybkie dojście do wody. Na naszą prośbę te otwory wyciął Zarząd Dróg Miejskich.

 A ZamekPrzerwa.JPG 

Betonowe obrzeże Kanału Piaseczyńskiego jest  prawie bez zieleni, a wyjście na górę – niebezpieczne. Kaczątkom i samicy trudno się tu schować i wypocząć.  To też jest powód, dla którego starają się szybko opuścić Kanał. 

6 nury_HZ.JPGDzięki naszym, z Ulą, wysiłkom sporo już się udało osiągnąć. Na Kanale Piaseczyńskim są zadaszone tratwy odpoczynkowe. W tej chwili już 15! Częściowo zajęte przez gniazda łysek.

7a tratwa .JPG

Obniżany jest poziom wody w Kanale Piaseczyńskim, dzięki czemu odsłania się drożna rura „przepust”. Przepustem pod ul. Myśliwiecką nurogęś z dziećmi może przepłynąć do drugiego basenu Kanału. Jedno niebezpieczeństwo – mniej. Nie trzeba pokonywać ulicy.  

8b znakDrogowyJPG.JPG   8a Tablica.JPG

Na ulicach ustawione zostały znaki drogowe DZIKIE KACZKI! To jednak za mało. Nurogęsiom muszą pomagać ludzie …

Pierwszy leg nurogęsi był w tym roku już na początku kwietnia co zbiegło się ze szczytem epidemii COVID-19 i zakazem wychodzenia bez uzasadnionej potrzeby. Pozamykane zostały parki. Na Kanale Piaseczyńskim i w Parku Agrykola - patrole Policji i Straży Miejskiej. Co najgorsze  - patrole nie znające problemu nurogęsi, nie rozumiejące konieczności włączenia się ludzi w pomaganie nurogęsiom, nie przygotowane do takiej pomocy.

W kwietniu i maju, co roku Ula i kilka innych osób fizycznych, czasami też ja, monitorujemy Łazienki i Kanał Piaseczyński. Teraz też wiedzieliśmy, że jest nurogęś z małymi. Wiadomo, będzie dążyła do Wisły! Będzie potrzebowała pomocy, zwłaszcza na ul. Czerniakowskiej.

8 kwietnia w godzinach porannych trzy odważne osoby, w tym Ula, pojawiły się przy ul. Czerniakowskiej, w wiadomym miejscu. Jednak patrol Policji/Straży Miejskiej nakazał osobom fizycznym natychmiastowe odejście od ulicy! Nie było dyskusji!

10 panika.jpg

Nurogęś samodzielnie pokonała z małymi jedną część ul. Czerniakowskiej, kiedy auta stały na światłach. Pokonały 3 pasy ulicy! Dotarły do zielonego pasa rozdzielającego. Jednak na drugim paśmie, w kierunku Centrum  samochody ruszyły. Nurogęś spanikowała. Odleciała! Kaczątka zawsze rozbiegają się za matką. Rozbiegły się szybciutko - pod koła samochodów! 9 kaczątek zginęło! Zabrakło człowieka, który mógłby im pomóc.

Nasza bezsilna rozpacz i wściekłość, wielki smutek,  nie miały granic. Obie napisałyśmy alarmistyczne listy do najwyższych władz Warszawy – Prezydenta, Policji, Straży Miejskiej, Zarządu Zieleni. Ula do swojego listu dołączyła filmik z drastycznymi zdjęciami. To na jej oczach, kiedy stała na kładce nad Czerniakowską, 70 m od nurogęsi prowadzącej małe, wydarzyła się ta tragedia. 
Listy POMOGŁY! Odpowiedź była błyskawiczna. Justyna Glusman, Dyrektor Koordynator ds. zrównoważonego rozwoju i zieleni (Gabinet Prezydenta m.st.Warszawy) wydała dyspozycje pracownikom Zarządu Zieleni. Ci porozumieli się z Policją, Strażą Miejską, Zarządem Dróg Miejskich.  Rozpisano dyżury Zarządu Zieleni w rejonie Kanału.  Kiedy restrykcje złagodzono, można było już nad Kanał zaglądać i współdziałać ze służbami, a przede wszystkim informować o pojawieniu się kolejnej samicy z kaczątkami, wypływającej z Łazienek.

13 z ryba.jpg 

Zarząd Zieleni, na naszą prośbę, nie spuszcza jesienią wody w Kanale, dzięki czemu zdarzają się ryby, ważne w diecie nurogęsi. Małe pożywiają się drobiazgiem z filtrowanej wody. Niespuszczanie wody zbyt często to jeszcze jedno nasze osiągnięcie w tej batalii o pomaganie nurogęsiom.

14  NurogesNurkuje_HZ.JPG Od matki kaczątka uczą się nurkować i zdobywać pokarm.

Następne 3 akcje przeprowadzania nurogęsi przez Czerniakowską, w kwietniu i maju 2020 r.,  były już realizowane przez Straż Miejską i Policję, przy wsparciu ekipy Zarządu Zieleni. Później - także 1-2 wolontariuszy.

15 na drodze.jpg

Pędzą po ul. Czerniakowskiej ciężarówki - ich koła, światła, hałas jaki robią … Mała nurogęś, jeszcze mniejsze kaczątka  i te potwory! Nurogęś musi to wytrzymać i … zaufać człowiekowi. Ruch zatrzymany przez służby mundurowe. Droga wolna. Nurogęś idzie, małe łapeczki dzieci szybko biegną przy mamie.

Niektóre samice robią wrażenie obeznanych z pomagającymi ludźmi. Współpracują. Policjant zatrzymał ruch – idą dalej. Zasadniczo, trzeba trzymać dystans i nie naciskać za mocno na nurogęś. To dziki ptak! Może się spłoszyć, a wtedy małe – panikują. Trzeba mieć doświadczenie i wyczucie. My – mamy. Policja, Straż ludzie z Zarządu Zieleni – uczą się dopiero.

Po przejściu ul. Czerniakowskiej nurogęś z małymi  trafia jeszcze na ścieżkę rowerową.

18 scieżkaRowerDoPokonania_HZ.JPG   19 na rowerowej_HZ .JPG

W maju 2020 r. Zarząd Dróg Miejskich wymalował znaki ostrzegawcze. A nad ulicą wisi poziomy znak ostrzegawczy z wielkim napisem o nurogęsiach.

W tym roku przejścia nurogęsi z małymi odbywały się jeszcze 3 razy (22 kwietnia  – 7 kaczątek; 30 kwietnia – 9 kaczątek; 2 maja – 8 kaczątek). Przeprowadzone zostały 24 kaczątka!

Wygląda na to, że wreszcie po latach starań, problem pokonywania ul.Czerniakowskiej przez nurogęsi został unormowany systemowo. Mamy nadzieję, że już na lata kolejne też. Wniosek: Warto być upartym i konsekwentnie się domagać. A Miasto jak chce to potrafi J

Koniecznie muszę dodać, że zgodnie z prawem, nurogęsi podlegają czynnej ochronie gatunkowej. I że władze samorządowe zobowiązane są chronić dzikie ptaki na swoim terenie, a w przypadku nurogęsi – musi być to ochrona czynna, aktywna.

Prezentacja, technicznie przygotowana przez Irka Grafa, Sekretarza OM ZPFP, została pokazana członkom tego okręgu ZPFP  w czasie zdalnego spotkania w dn. 22.06.2020. Ja dałam swój głos - czytałam tekst, do którego wyświetlane były zdjęcia.  

Zdjęcia i tekst: Ula Frydrych i Hanna Żelichowska                     

Warszawa, 22.06.2020 r.